woensdag, oktober 03, 2007
Wiskundigen beurs alarm
Een flink deel van de subprime problemen is voortgekomen vanuit het slimme werk van wiskundigen.
Dat is mijn stelling en ik leg u deze hieronder voor.
Het grote 'probleem' met wiskundigen is dat ze denken dat heel de wereld in wiskundige modellen te vatten is. Zo denken ze dan ook over de beurs en dan wordt het ineens een gevaarlijk spelletje. Lees vooral verder.
Ze zijn van mening dat de zo intelligent zijn, dat ze de beurs kunnen verslaan en zonder verlies kunnen handelen. Het vervelende is, ze komen een heel eind. Met die goede resultaten die ze aanvankelijk boeken, krijgen ze bankiers zover om met hun modellen als uitgangspunt met gigantische bedragen te gaan handelen.
Dat gaat een tijdje goed zodat iedereen er flink vertrouwen in krijgt. De ene bank maakt de andere gek met de behaalde winsten en binnen korte tijd heeft iedere bank eigen wiskundigen in dienst die allemaal beloven dat ze het ei van Columbus hebben gemaakt, namelijk een systeem dat niet kan verliezen.
Het gaat goed tot de handel, die op die manier plaatsvindt, het leeuwendeel van de handel in ene bepaalde sector gaat vormen. Dan ineens is het geen 'mensenhandel' meer waarop het systeem is opgebouwd, maar gaan computersystemen ineens tegen elkaar handelen. Daar waren ze echter niet op gebouwd, omdat hun basis het menselijk handelen is en het menselijk reageren op bepaalde situaties.
Zodra de modellen op elkaar in gaan werken en het leeuwendeel van de handel beslaan, gaat het ineens niet meer omdat de systemen vrijwel allemaal gelijk op bepaalde situaties handelen. Ze gaan daarop 'gekke' dingen doen. Bijvoorbeeld alles zonder aanleiding ineens sluiten. Daarmee veroorzaken ze dan enorme koersdalingen of stijgingen.
Een aanslag op een bus kan op een rustige dag een paar menselijke beleggers doen besluiten wat stukken te verkopen, waarbij de stoploss van de machines geraakt wordt. Deze gaan ineens allemaal verkopen en we hebben een crisis in een dag. Of, in het voorbeeld van de subprime markt, kan een relatief klein aantal consumenten dat de hypotheek niet meer kan betalen alle systemen doen crashen, want het ene systeem is gekoppeld aan de andere en ineens storten heel degelijke bedrijven in omdat systemen bepalen dat er geen geld meer beschikbaar mag zijn.
Zo'n instant crisis is het scenario waar we tegen aan gaan lopen in de aankomende jaren.
Hoe dan ook, met hun systemen beginnen de wiskundigen er een zooitje van te maken en eind van het liedje is dat de zo intelligente wiskundigen uiteindelijk weer de oorzaak zijn van een beurscrash. Dat zou de eerste keer niet zijn. Denk bijvoorbeeld aan het debacle van het Long Term Capital Magagement hedge fund (LTCM). Een fonds gedreven door Nobel prijs winnaars. Die mensen zijn zo intelligent, dat ze niet overzien dat hun werkende systeem slechts werkt als ze kleine speler in een grote markt blijven en de markt niet door gelijksoortige systemen gedomineerd gaat worden. Hun aanvankelijke succes en de gretigheid die er op volgt, is uiteindelijk de oorzaak van hun val. Ze worden te groot, teveel grapjassen gaan ze na doen en het kaartenhuis valt uiteindelijk onder het eigen gewicht ineen.
Helaas valt dan meer dan alleen hun systeem. Heel het financiële systeem loopt dan kans om mee om te vallen.
De vraag is nu of banken zich het kunnen veroorloven om die wiskundigen niet meer voor dit soort systemen te gebruiken? In de strijd om de meeste winst moet immers alles aangepakt worden. Kapitalisme kan op die manier door haar eigen succes in elkaar storten. Van alle risico's voor het kapitalistische systeem is dit één van de grootste. De belangen zijn te enorm geworden. Voor banken is het simpel. Niet meedoen is uiteindelijk als enige verliezen en wel meedoen geeft het risico dat het heel het systeem in elkaar gaat storten. Ze kiezen dan ongetwijfeld voor het laatste scenario.
Tom Lassing
www.beursbox.nl
www.beursblogger.nl
Labels: banken, bedrijven, ltcm, subprime, systemen, winst
