woensdag, november 09, 2005
De economie
Het zal u duidelijk zijn dat ik de laatste jaren niet al te enthousiast over de economie ben geweest. Overal lezen we over economische groei, maar we zien heel belangrijke sectoren zoals het Midden- en Kleinbedrijf het in Nederland behoorlijk moeilijk hebben. Massa-ontslagen bij groteren bedrijven en een supermarktoorlog maken ook dat er niet echt een lekker gevoel over de economie ontstaat.
Toch zeggen de statistieken dat de economie nog altijd groeit.
Het zou kunnen.
Wat mij echter zorgen baart is dat de economische groei volgens de statistieken al enkele jaren aan de gang is. Nu duurt een normale opwaartse economische cyclus vaak maximaal zo'n 8 jaar. Volgens de statistieken zijn we nu al halverwege.
Als dit de top van de cyclus moet voorstellen, dan mag duidelijk zijn dat mijn lage enthousiasme niet onterecht is.
Ook in Amerika, dat economisch op ons vooruit moet lopen zeggen de statistieken dat we al over de helft van de cycles zijn. Er zijn zat bedrijven die een mooie winst rapporteren, maar dat het economisch nu echt steengoed gaat kan ook niet echt gezegd worden als we naar de inkomenspositie van de gemiddelde Amerikaan kijken.
Ook zijn er al zonder moeite twee belangrijke industriële sectoren te noemen waar het zeker niet goed gaat. De automobiel industrie en de luchtvaart. Als daar bedrijven gaan omvallen kan dat een flinke impact op lokale economieën hebben.
Belangrijk is in mijn ogen dat het inkomenplaatje van de Amerikaan er niet op vooruit is gegaan. Steeds vaker wordt een baan verloren en komt er een lager betaalde baan voor terug. Honderdduizenden Amerikanen verdienen nu als kleine ondernemer een tweede inkomen en miljoenen Amerikanen hebben er noodgedwongen een laagbetaalde part time tweede baan bij genomen. Vaak zijn dit McJobs, baantjes als hamburgerbakker bij McDonalds of werk als beveiligingsbeambte, een sector waar het wel heel goed gaat en een sector waar banen niet naar het Verre Oosten kunnen worden verplaatst.
Daarbij is de schuldenpositie van de gemiddelde Amerikaan verslechterd. De enorme stijging van de huizenprijzen maakte het mogelijk extra hypotheken op het in bezit zijnde onroerend goed op te nemen. Dit is dan ook massaal gedaan. Nu de rente in Amerika weer stijgende is kan dat in de toekomst vervelende gevolgen gaan hebben. Ook in Europa zal in 2006 de rente mogelijk weer een stijgende tendens laten zien.
Het feit dat energie flink duurder is geworden zal de aankomende maanden een extra impact gaan hebben. Nu lijkt een rekening van een extra 150 euro per gezin niet zo heel veel, maar het is weer een aanslag op het huishoudbudget. Een budget dat bij velen al steeds krapper aan het worden is.
Gisteren sprak ik iemand die me kwam vertellen dat het heel goed met de economie moet gaan, want de beurs staat ook weer boven de 400.
Was het maar zo simpel. De beursindex en de economie hebben echter niet veel met elkaar te maken. Ten eerste staan er maar maximaal 25 grote bedrijven in de AEX index. Die bedrijven werken veelal niet lokaal, maar internationaal.
Daarnaast is de beurskoers heel iets anders dan de economie. De prijs die een koper per indexaandeel neerlegt heeft te maken met de verwachtingen voor die onderneming, niet met de verwachtingen voor de gehele economie. Juist de lokale economie kan hard achteruit hollen terwijl de internationale bedrijven, soms mede door gunstige valutaschommeling goede sier met winsten maken.
Gaat het nu goed of gaat het slecht met de economie?
Als we naar de statistieken kijken, dan gaat het zo slecht niet. Er is blijkbaar nog altijd groei. Waar die precies vandaan komt blijft een raadsel. MKB draait zo best niet en de consument gaat er netto nog altijd niet op vooruit. Is dat perceptie of liegen de statistieken?
Ooit las ik het voorbeeld van de PC die de economie deed groeien. Vroeger hadden de Pentiums 1 die een harde schijf hadden van 1 gigabyte. Nu hebben we Pentiums 4 die een harde schijf hebben van 200 Gigabyte. Hiermee kan je volgens de theorie vier keer sneller werken terwijl de prijs per PC gelijk bleef. Dus (ahum) is de verkoop van net zoveel PC's als indertijd toch nu meer waard voor de berekening van de economie, want ze zijn sneller en krachtiger en er kan in theorie sneller op gewerkt worden.
Ik heb geen idee of deze malle indexering nog altijd bestaat, maar het is een manier om statistieken te manipuleren. Dit soort grappen worden er gebruikt om de cijfers vast te stellen. Ik was zaterdag op de HCC-beleggen bijeenkomst die als thema had "Grafieken liegen". Een aardige stelling zou echter zijn "statistieken liegen". Ze liegen op vele manieren. Ondertussen gaat het volgens de statistieken goed met de economie, maar onverklaarbaar genoeg hoor ik van vrijwel niemand dat hij/zij er netto meer aan overhoudt.
Tom Lassing
www.beursbox.nl
www.beursblogger.nl
