maandag, september 29, 2008
Hyperinflatie of deflatie, kies maar
Er is iets wat we in de gaten moeten houden. Zolang de afwaarderingen net zo hard gaan als de uitgave van nieuwe dollars is er in die zin niets aan de hand, dat er evenveel dollars in het systeem blijven. Het enige verschil is, die dollars waren eerst bedrijven waard of hadden een andere onderliggende waarde, maar de nieuwe dollars zijn slechts lucht waard. De kans bestaat dat iedereen dát op een gegeven moment door gaat krijgen (mensen zijn als groep veel stommer dan u denkt). Als ze het door krijgen is er kans op hyperinflatie.
Wanneer stort de dollar volledig in?
In principe kan het ieder moment gebeuren. Zolang echter de wereld het idee blijft houden dat Paulson en Bernanke het allemaal nog in de hand hebben, blijven ze in de dollar geloven en blijft de dollar wat waard. Kijken we serieus naar de waarde van een 1 dollar biljet, dan is één stukje toiletpapier bijna net zo waardevol. Het punt is echter, de mensheid gelooft nog altijd in die dollar en daarom vegen we onze kont nog niet af met dollars. We zouden het wel moeten doen, maar we doen het nog niet.
Wanneer kan deflatie ontstaan? Dat is als we stoppen met het bijdrukken van dollars en de afwaarderingen in dit tempo blijven voortduren. Er verdwijnen dan miljarden dollars die in rook opgaan en we gaan dan zien dat geld een schaars goedje wordt. Beide zaken zijn rampzalig en kunnen ontlopen worden door zo min mogelijk in de geraakte munt(en) te zitten. Goud en zilver, of een andere valuta die wel gedekt wordt door iets dat meer is dan een schuldbekentenis.
Labels: afwaardering, bernanke, dollar, paulson
Het slechtste van twee werelden
Toen de hoogbegaafde leider zelf, zich eloquent en spiritueel als altijd, tot de natie richtte met een dramatische oproep aan het congres om zijn minister van financiën en voormalig topbankier onmiddellijk en zonder diepgaand overleg een "license to steal" te geven, haalde menigéén in Wallstreet opgelucht adem.
Het reddingsplan voorzag in zijn initiële vorm in de opzet van een instituut dat alle slechte c.q. giftige debetposities van banken zou overnemen. De kosten hiervan werden geraamd op ca $ 700,- mld. Om een beeld te krijgen van de omvang van het probleem en van de mogelijke effectiviteit van de voorgestelde maatregelen zijn hier een aantal zaken op een rij gezet.
De omvang van het probleem wordt, dat is inmiddels duidelijk, niet alleen bepaald door de gebeurtenissen op de hypotheekmarkt. Andere schulden en derivaten zijn weliswaar op dit moment minder zichtbaar, ze zijn zeker zo gevaarlijk. Belangrijk is ook wie (naast speculerende Wallstreet bankiers) de houders zijn van explosief of giftig financieel materiaal.
De rentedragende schulden van de VS zijn in kaart gebracht in de kwartaal rapportage van de FED. Gezien de eigendomsverhoudingen in de FED en de relaties met toonaangevende banken is die rapportage waarschijnlijk niet doelbewust negatief voor de grote banken. De rentedragende schulden vertegenwoordigden in het tweede kwartaal van 2008 volgens de FED een waarde van ca $ 51.000,- miljard. Daarvan namen de huizenhypotheken ruim $ 12.100 mld voor hun rekening, de commerciële hypotheken hadden een waarde $ 2.600 mld. De overige schulden zijn overheidsleningen, consumptieve kredieten, credit cards en bedrijfsleningen.
Van de hypotheken op woonhuizen is het nu algemeen bekend dat er grote problemen zijn. De prijzen van huizen zakken, er zijn hypotheken verstrekt aan personen die niet kredietwaardig zijn en derivaten die op deze leningen zijn gebaseerd trekken nu een spoor van vernietiging door de financiële wereld.
De markt voor commercieel vastgoed verslechtert op dit moment snel, de daarvoor verstrekte hypotheken ($ 2,6 triljoen) bevatten op dit moment al veel potentiële schade.
Alleen al de overname van de verplichtingen van de FM's beloopt een bedrag van $ 5.400 mld. In de pijplijn zitten daarnaast nog tegenvallers bij de volgende groepen/activiteiten.
- Over te nemen schulden van locale overheden, ($ 160 mld),
- uitgevers van asset backed securities, ($ 21.000,- mld),
- niet bancaire uitgevers van hypotheken ($ 500,- mld),
- financiële coöperaties ($ 350,- mld),
- levensverzekeraars ($ 70,- mld),
- pensioenfondsen (niet te overzien)
- hulp aan omvallende reuzen uit de auto motive sector en andere bedrijfstakken (niet te overzien) .
Het is niet gemakkelijk in te zien, zelfs voor aan "vrije markt " excessen gewende Amerikanen, waarom bijvoorbeeld locale overheden, blue collar workers of pensioenfondsen niet geholpen moeten worden en hooggesalarieerde speculerende bankiers wel.
Op basis van diverse soorten leningen zijn derivaten geconstrueerd. Het totaalbedrag daarvan bedaagt ruim $ 180.000 mld. De mate waarin kapitaal-dekking bij de grote Wallstreet banken aanwezig is voor derivaten is gevaarlijk laag. Problemen zullen hieruit met zekerheid voortkomen. De omvang van dit gevaar is zelfs niet bij benadering te bepalen. Zeker is wel dat als de derivatenhoop aan de onderkant gaat schuiven, er "Financial massdestruction" (Warren Buffet) zal plaatsvinden.
Waarschijnlijk zijn de derivaten op dit moment de kern van het systeemrisico waarmee de financiële wereld op dit moment te maken heeft. Ironischerwijs heeft een instrument dat bedoeld was risico te verdelen en daarmee te neutraliseren geleid tot het ontstaan van een niet adresseerbaar veel groter risico.
De zekerheid van crediteuren van banken is minder dan het lijkt. De bij de FDIC (Federal Deposit Insurance Company) aangesloten banken garanderen teruggave tot $ 100.000,- Het realiteitsgehalte van die belofte is twijfelachtig als in aanmerking wordt genomen dat:
- de FDIC niet meer dan $ 78,- mld ter beschikking heeft om claims van gedupeerden te honoreren,
- er naar schatting 1479 aangesloten primaire banken, met $ 2.400 mld aan verplichtingen, gevaar lopen om te vallen en
- volgens dezelfde schattingen 158 aangesloten spaarbanken met $ 756 mld aan vorderingen, in de gevarenzone verkeren.
Hoewel het bovenstaande als overzicht niet volledig is moge wel duidelijk zijn dat de omvang en diepte van het probleem zodanig is dat het uitgetrokken bedrag van $ 700 mld zelfs geen bruikbaar begin van een oplossing kan bieden. Kort samengevat $ 700 mld is veel te weinig!
Een geheel andere vraag die opkomt naar aanleiding van de plannen van de regering Bush is, los van morele afwegingen, die naar de haalbaarheid van het genoemde bedrag. Of anders gesteld;
- is de regering van de VS in staat zich te houden aan het genoemde bedrag van $ 700 mld en vooral
- kan de markt een dergelijk groot bedrag aan?
De eerste vraag is met het voorgaande van een aantal bedenkingen voor-zien. Er aan toegevoegd kan worden dat de prijs die voor de nagenoeg waardeloze vorderingen van de banken betaald gaat worden niet alleen een moreel maar ook een economisch probleem is. Een marktconforme, dus lage, prijs zal namelijk de meeste noodlijdende banken alsnog over de rand van de financiële afgrond duwen.
In relatie tot de tweede vraag kunnen de volgende opmerkingen worden gemaakt.
- De tekorten van de Amerikaanse federale overheid worden voor 2009 ge-raamd op ca $ 500,- mld. In dat bedrag zijn de oorlogsuitgaven en die voor social welfare niet verdisconteerd. Het hulpprogramma betekent dus minimaal een verdubbeling van het begrotingstekort. Het lijkt gezien de te verwachten vraageffecten niet verstandig dit geld direct via belastingver-hogingen op te halen.
- De kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid zal, als het geld monetair wordt gefinancierd via treasuries, (hier en daar in Amerikaanse teksten gespeld als trash sure is) schade oplopen.
- De gevolgen voor de rente waartegen geleend moet worden zijn te voorzien, de prijs van krediet zal omhoog gaan.
- Door de hogere rente worden de problemen op de kredietmarkten (dus ook op de geteisterde hypotheekmarkten) niet opgelost, integendeel meer leners zullen in de problemen komen.
- Niet alleen hypotheekleningen worden duurder, ook leningen voor con-sumptie en investeringen zullen minder betaalbaar worden. Door de grote vraag naar geld door de overheid vindt een "crowding out" van kleinere minder solvente beleggers plaats. In de reële economie komen zowel consumptieve bestedingen als investeringen onder druk te staan. De gevolgen voor de welvaart van de gemiddelde Amerikaan laten zich gemak-kelijk raden.
- De gevolgen van de monetaire financiering voor de interne en externe waarde van de dollar kunnen desastreus zijn. De mogelijkheid in het buitenland kredieten op te nemen wordt daardoor, ondanks de hogere rente, hoogst waarschijnlijk niet groter.
De plannen van Paulson en Bush voorzien in hun huidige vorm in hulp aan een aantal machtige financials door ze te verlossen van slechte vorderingen. De prijs waartegen dit gebeurt is vooralsnog een open end regeling. De minister van financiën wordt in zijn uitvoering van deze plannen door niemand gecontroleerd. E.e.a. geschiedt op kosten van de belastingbetaler, die (direct of indirect) te maken gaat krijgen met een teruggang van de koopkracht.
Indien de overheid zich houdt aan de $ 700 mld dan zullen vele financials alsnog het loodje gaan leggen omdat het bedrag domweg niet toereikend is. De belangen van de "gewone" slachtoffers van de bancaire goklust zijn door de onvoldoende funding van de FDIC verre van zeker gesteld.
Het enthousiasme dat op de beurzen losbrak toen de machtsovername van Paulsen bekend werd gemaakt is eigenlijk onbegrijpelijk. Gewone aandeelhouders hebben in die plannen immers voorgoed het nakijken! De kans is bovendien groot dat de nadelen van overheidsingrijpen nl: gebrek aan tucht van de markt en machtsconcentratie, worden gecombineerd met de nadelen van niet ingrijpen. De ineenstorting van financiële markten gaat in dat scenario door omdat de ingrepen, gegeven de uitgetrokken middelen en de omvang van de problemen, niet effectief (kunnen) zijn terwijl de concentratie van ongecontroleerde macht zich versnelt.
Het apocalyptisch taalgebruik bij het aan de man brengen van de "reddingsplannen" deed denken aan de onderbouwing van een "war on error"
Niet duidelijk werd wie nú de boosdoener is.
www.invest4you.nl
Labels: bankencrisis, beurzen, leningen, paulson
vrijdag, september 19, 2008
Enron, dat stelde niets voor
Ook gisteren weer 100 miljard dollar die door centrale banken in de markt wordt gepompt. Vandaag een plan voor een half biljoen...
Deflatie van de ergste soort, want... Banken verliezen nu hun zogenaamd 'echte' waarde en al die verloren dollars worden nu door de FED in de economie gepompt. Het is één grote machine van hete lucht. Om de deflatie tegen te gaan moet de FED wel honderden miljarden terug in de markt pompen. Immers zouden we anders een verkrapping van de geldhoeveelheid in een ongekende omvang meemaken. Verkrapping in zo'n omvang zouden we normaal gesproken 'deflatie' noemen. Door nu extreem te inflateren, hoopt de FED de deflatieramp buiten de deur te houden.
Je vraagt je af hoe lang de wereld nog blijft geloven dat dollars nog iets waard zijn.
WAT zijn die dan waard? Als iemand me kan aantonen waarom er biljoenen dollars kunnen bestaan en welke waarde ze dan vertegenwoordigen, dan ben ik benieuwd. Voor de abonnees van BeursAccent ben ik een rapport over 'geld' aan het schrijven...
Wat is geld immers nu eigenlijk?
Labels: beursaccent, deflatie, enron, fed, infatie
donderdag, september 11, 2008
Nederlandse economie
In 2007 is de Nederlandse economie veel sterker dan verwacht geweest. Dat zagen we ook allemaal wel op de weg, want nooit was het drukker, ondanks de hoge energieprijzen.
De verwachtingen over 2008 zijn verdeeld. Europa ziet een vertraging tot een groei van 2,2%. Verder lijkt de inflatie ook grip op de Nederlandse economie te krijgen. De daadwerkelijke industriële omzet stijgt in 2008, maar dat is omdat de prijzen stijgen, niet omdat de daadwerkelijke output groter wordt.
Al met al lijkt het erop dat we naar een nul groei gaan. Dat is geen ramp, maar het houdt wel in dat de financiële ruimte die de regering dacht te hebben er niet meer is.
Morgen kom ik met een eerste aankondiging van hoe Europa zich in mijn ogen moet wapenen tegen de macht van de energie producerende landen en hoe Europa in feite energiezelfstandig moet worden. Niet in de verre toekomst, maar al in de aankomende jaren.
Het is onze laatste kans. Nemen we die niet, dan zal Europa na 2020 tot grote armoede vervallen.
Tom Lassing
www.beursaccent.nl
www.beursblogger.nl
Labels: economie, energie, regering
maandag, september 08, 2008
Argentinië en hoe rijkdom verdeeld is
Argentinië maakte een week geleden bekend dat het de uitstaande buitenlandse schulden zal voldoen. Dat klinkt mooi, maar het is feitelijk een schande dat ze het nu pas doen. Immers heeft Argentinië het de laatste jaren dankzij de grondstoffenhausse erg goed gedaan. Zo geld zelfs dat het land twee keer zoveel buitenlandse valuta en goud in handen heeft als dat Nederland heeft.
Mag het land dan altublieft de de schuld aan onder andere Nederland even aflossen?
Het is te gek voor woorden dat wij die schuldaflossing nooit afgedwongen hebben.
Wie is overigens op dit moment het land met de meeste buitenlandse valuta en goud?
Het mag u misschien verrassen, maar dat land is China. Op 31 dec 2007 had het land 1.534 miljard in de kluizen liggen.
Nummer twee is nog altijd Japan met 954 miljard. Rusland is derde met 476 miljard en India vierde met 275 miljard.
Als we dat vergelijken met nog slechts tien jaar geleden, mag het wel duidelijk zijn hoe snel de welvaart richting het oosten aan het vertrekken is.
Het is niet zo gek dat Rusland op het wereldtoneel een steeds grotere mond krijgt. Het land is ondertussen schatrijk geworden. Het zal slechts een kwestie van enkele jaren zijn tot Rusland de nummer twee plek in handen heeft. Het zou me verbazen als dit al niet in 2012 het geval zal zijn.
Nederland komt 23 miljard op een 46e plek uit. België staat 58e met 16 miljard. Dan kunnen we zeggen "we zijn maar klein", maar waarom kan een dwerg als Singapore dan met 163 miljard op de 8e plek staan? Hong Kong staat met 152 miljard 9e. Algerije... met 110 miljard op een 11e plek. Thailand... u weet nog wel, waar de Aziatische griep in 1993 begon, met 87 miljard op de 15e plek.
Tom Lassing
www.beursbox.nl
www.beursblogger.nl
Labels: argentinië, dollar, goud, rijkdom, rusland
donderdag, september 04, 2008
Goedkoper dan spotgoedkoop
(Jack Hoogland)
Deze week gebeurde er iets dat typisch weergeeft hoe emotie op de beurs werkt. Toen de angst voor orkaan Gustav een hoogtepunt bereikte, was het weekend en zagen we geef effect hiervan op de olieprijs. De opluchting over de meevallende schade die erop volgde, zorgde dinsdag echter wel voor een enorme daling van de olieprijs en een verkoopgolf bij aandelen die volgens beleggers ook maar in de verte iets met de olieprijs te maken zouden kunnen hebben. Een rare situatie, want had Gustav nooit bestaan, dan zou de olieprijs nooit zo zijn gedaald. Vorige week schreef ik in deze nieuwsbrief al dat we voor ons 'Super Rendement Rapport' aandelen hebben geselecteerd met een koers winst verhouding van 5. Aandelen die in koers kunnen verdubbelen en dan nog normaal geprijsd zijn. Deze unieke situatie is nu nóg unieker geworden. Want de koersen van de door ons geselecteerde aandelen zijn om deze drogreden gedaald, waardoor u deze aandelen alleen maar nóg goedkoper kunt aankopen. Goedkoper dan spotgoedkoop dus, waardoor er echt een unieke kans is ontstaan om toppers aan te schaffen tegen nooit eerder gezien prijzen. En unieke kansen zijn voorbij voordat je het weet! Bestel daarom snel het nieuwste 'Super Rendement Rapport' en laat deze unieke kans niet aan u voorbij gaan.
Labels: goedkoop, koers, topaandelen
maandag, september 01, 2008
Betalen in goud
De dollar en de euro zijn munten die momenteel geen enkele dekking in goud meer kennen.
Dat was vroeger wel eens anders. De dollar bijvoorbeeld, maar ook de gulden, waren ooit munten die een goudstandaard kenden. Iedere dollar of gulden was een bepaalde hoeveelheid goud waard en kon er voor ingewisseld worden. Zelfs in de munten zelf was edelmetaal verwerkt. Zo zit er in de guldens die uitgegeven zijn tussen 1919 en 1954 maar liefst 7,2 gram zilver. Na 1954 werd de munt kleiner en was vanaf dat moment het gewicht aan zilver voortaan 4,68 gram.
De dollar ging volledig van de goudstandaard af rond 1970 en de gulden niet veel later. Vanaf dat moment is ons geld niet meer gekoppeld aan een onderliggende waarde in edelmetaal.
De geschiedenis leert ons dat landen die dat deden uiteindelijk altijd via hyperinflatie afscheid moesten gaan nemen van hun munt. Ook de dollar en euro staat dat dus te wachten. Alleen wie dan goud, zilver of een sterke buitenlandse munt heeft, overleeft zonder veel waarde te verliezen. De mensen op straat eisen op een gegeven moment de goudstandaard terug.
Ook wij kunnen dat nu weer doen. Goldmoney is een bank die vanaf Jersey de mogelijkheid geeft tot het aanhouden van een rekening waarbij ze de tegenwaarde van uw geld in goud aanhouden. In feite koopt u goud en dat goud wordt dan uw bezit. Elektronisch kunt u met uw onderliggende goudbezit gaan betalen, of betaald gaan worden. Als nu een bedrijf of een particulier met een rekening daar iets wil kopen/verkopen dan kan ik ze letterlijk in goud betalen. Nu nog geen acuut voordeel, maar mocht hyperinflatie toeslaan, dan zult u zien dat er wel degelijk voordelen aan in goud kunnen betalen bestaan.
Meer (Engelstalige) informatie vindt u hier.
Tom Lassing
www.beursbox.nl
www.beursblogger.nl
Labels: echtgeld, goldmoney, goud, jersey
